Downloads...
| Ψηφιακή Εκτύπωση μικρού τιράζ 10 Νοεμβρίου 2007 |
Ψηφιακή & Αναλογική Εκτύπωση - Νέες τάσεις της αγοράς 3-4 Νοεμβρίου 2008 |
 |
 |
Οι παρουσίασεις είναι οι ομιλίες του Γιώργου Κολιαβά, στην Ημερίδα ΠΑΡΑΓΩΓΗ - Επεισόδιο 1ο και από τον κύκλο ΚΑΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΣΤΗΝ ΜΥΛΛΕΡΟΥ αντίστοιχα, στην Ένωση Γραφιστών Ελλάδας. Κάντε 'κλικ' στα εικονίδια για να ανοίξετε τα αρχεία (.pdf). ή κάντε δεξί κλικ>Save As... για να τα αποθηκεύσετε στον δίσκο σας. Απαιτείται η ύπαρξη στο σύστημα σας του Acrobat Reader, για να αποκτήσετε την τελευταία έκδοση κάντε 'κλικ' εδώ.
Δείτε κάποια, από τα ήδη δημοσιευμένα, άρθρα σχετικά με την ψηφιακή εκτύπωση και όχι μόνο. Σε περίπτωση αναδημοσίευσης των κειμένων θα πρέπει οπωσδήποτε να σημειωθεί το όνομα του αρθρογράφου και η πηγή.
Royalty-Free εικόνες & Cliparts.
Ένα σύνηθες καθημερινό πρόβλημα στην γραφιστική είναι η χρήση εικόνων που να περιγράφουν όσο το δυνατόν καλύτερα την ιδέα μας, την έμπνευσή μας ή την απαίτηση του πελάτη μας. Αν υπάρχει διαθέσιμος φωτογράφος, ο οποίος να μπορεί να αντιληφθεί την ιδέα μας και να συμμετέχει ενεργά, τότε δεν υπάρχει κανένα πρόβλημα. Επειδή συνήθως δεν συμβαίνει αυτό, τότε όλοι καταφεύγουμε σε έτοιμες λύσεις, τις royalty-free φωτογραφίες και τα clip-arts αρχεία.
Με τον όρο Royalty-Free περιγράφεται το υλικό, συνήθως εικόνες, φωτογραφίες και μουσικά loop samples, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν για εμπορική χρήση χωρίς να απαιτείται η πληρωμή δικαιωμάτων. Τα royalty-free αρχεία συνοδεύονται με την “one time only” άδεια χρήσης, ακόμα και όταν έχετε αγοράσει την «βιβλιοθήκη» που περιέχει το αρχείο.
Με τον όρο Clip-arts περιγράφεται σκίτσα, σχέδια, vector γραφικά, γραμματοσειρές, κλπ. τα οποία εντάσσονται στην ευρύτερη έννοια του όρου. Η πιο διαδεδομένη αντίληψη για τα clip arts είναι ότι πρόκειται για τα αρχεία εικόνων που χρησιμοποιούνται στο web.
Μια απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο με λέξη αναζήτησης «clip arts» θα δώσει χιλιάδες ιστοσελίδες τα οποία προσφέρουν “free2use” αρχεία. Αν υποθέσουμε ότι η χρήση τους θα είναι για προσωπική χρήση ή για κάποια παρουσίαση ή slideshow, σε θεωρητικό επίπεδο πάντα, δεν υπάρχει πρόβλημα δικαιωμάτων. Συνήθως είναι αρχεία χαμηλής ανάλυσης και άγνωστης προέλευσης. Για εμπορική χρήση όμως τα πράγματα είναι διαφορετικά, ιδιαίτερα αν το αρχείο που «κατεβάσατε» και χρησιμοποιήσατε καλύπτεται από copyright. Π.χ. τα cartoons, διέπονται από διεθνείς κανονισμούς και copyrights, και για την πιο απλή χρήση απαιτείται έγγραφη άδεια από την ιδιοκτήτρια εταιρεία! Αρχεία που έχουν δημοσιευθεί, είτε σε περιοδικά, είτε άλλη έντυπη μορφή (brochures, prospects, αφίσες, κλπ.), δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν χωρίς έγγραφη άδεια. Αν παρόλα αυτά θέλετε να χρησιμοποιήσετε κάποιο τέτοιο αρχείο θα πρέπει να εξασφαλίσετε την άδεια χρήσης του, από το έντυπο στο οποίο έχει δημοσιευθεί, από τον διαχειριστή της ιστοσελίδας (αν πρόκειται για ιστοσελίδα), κοκ.
Στο εμπορικό design, publishing, web design, διαφήμιση, κλπ., οι εικόνες αποτελούν το κλειδί το οποίο θα προσελκύσει το ενδιαφέρον της πελατείας. Οι σχεδιαστές, για ευκολία χρόνου και χρήματος, απευθύνονται σε διάφορες διαθέσιμες πηγές εικόνων. Παλιότερα η επιλογή γινόταν από μια τυπωμένη βιβλιοθήκη αρχείων, ενώ σήμερα, με την ανάπτυξη του διαδικτύου, η αναζήτηση είναι ευκολότερη μέσα από μια βάση δεδομένων αρχείων.
Η χρήση μια φωτογραφίας μπορεί να υπόκειται σε Rights Managed άδεια, δηλαδή το δικαίωμα μίας και μοναδικής χρήσης, και σε συνθήκες χρόνου, σκοπού, είδους εκτύπωσης κλπ., που καθορίστηκαν από κοινού ή από τον δημιουργό.
Επίσης υπάρχει μια ιδιαίτερη κατηγορία εικόνων, οι Royalty-Free Stock. Αρχικά, δεν πρέπει να τις σχετίσουμε με την έννοια Stock photography, ή Photo Archive ή Stock Photos, η οποία αναφέρεται σε βιβλιοθήκες εικόνων οι οποίες είναι κατοχυρωμένες στις Η.Π.Α.. Οι Royalty-Free stock εικόνες δεν σημαίνει ότι μπορεί να χρησιμοποιηθούν χωρίς δικαιώματα. Συνήθως είναι ελεύθερες δικαιωμάτων όταν πρόκειται για προσωπική χρήση ή για εκπαιδευτικούς λόγους.
Σήμερα, υπάρχουν πολλές ιστοσελίδες οι οποίες περιέχουν ελεύθερες δικαιωμάτων εικόνες, τις οποίες παραχωρούν για χρήση με τον όρο της δημοσίευσης της πηγής, αποσκοπώντας σε εμπορική εκμετάλλευση άλλων βιβλιοθηκών. Επίσης, πολλοί φωτογράφοι στις ιστοσελίδες τους τοποθετούν διάφορες φωτογραφίες ως επίδειξη της δουλειάς τους και φυσικά προς πώληση. Οι τιμές ποικίλλουν ανάλογα την κατηγορία, το θέμα, την σπανιότητα και την δυσκολία της λήψης, κλπ. Επίσης, αρκετά sites προσφέρουν πραγματικά ελεύθερες δικαιωμάτων εικόνες, οι οποίες δεν μπορούν να θεωρηθούν ως Public Domain. Πριν την χρήση τους θα πρέπει να ενημερωθείτε για τους όρους χρήσης (Terms of Use) και να συμμορφωθείτε με τους περιορισμούς του copyright και του ιδιοκτήτη. Συνήθως, ο ιδιοκτήτης έχει το δικαίωμα να κάνει ότι θέλει με την εικόνα του, από το να αρχίσει να την πουλάει έως την αφαίρεση της από την ιστοσελίδα.
Τα «δικαιώματα» συνήθως έχουν να κάνουν με το ποσό που έχει καταβληθεί στον ιδιοκτήτη ή δημιουργό της εικόνας για την χορήγηση άδειας χρήσης της πνευματικής ιδιοκτησίας του (Intellectual Property_IP). Για την νομοθεσία, πνευματική ιδιοκτησία είναι ένα σύνολο «ομπρελών» και εξουσιοδοτήσεων οι οποίες έχουν να κάνουν με ορισμένα ονόματα, κείμενα, αρχεία και εφευρέσεις. Ο κάτοχος της νομικής εξουσιοδότησης έχει δικαίωμα, γενικά, για να ασκήσει τα διάφορα αποκλειστικά δικαιώματα σε σχέση με το περιεχόμενο της IP Ο όρος «Πνευματική Ιδιοκτησία» απεικονίζει την αντίληψη ότι το περιεχόμενο της είναι το προϊόν του μυαλού ή της διάνοιας του δημιουργού (αν και ο όρος είναι το θέμα δημιουργίας μερικών διαμαχών). Τα δικαιώματα μπορούν να πληρωθούν για τη χρήση των πνευματικών δικαιωμάτων, του διπλώματος ευρεσιτεχνίας, του εμπορικού σήματος, του βιομηχανικού σχεδίου, της διαδικαστικής γνώσης ή ενός συνδυασμού τους. Εντούτοις, ο όρος έχει επίσης μια πολύ ευρύτερη εφαρμογή και μπορεί να καλύψει τα δικαιώματα εξόρυξης μεταλλείας, την απόδοση των δικαιωμάτων τέχνης, κ.λπ.
Μετά την έννοια του copyright, αναπτύχθηκε και η έννοια του copyleft. Στην ουσία πρόκειται για λογοπαίγνιο πάνω στην λέξη copy-right, και είναι η πρακτική της χρησιμοποίησης του νόμου περί πνευματικών δικαιωμάτων για να αφαιρέσει τους περιορισμούς στη διανομή των αντιγράφων και των τροποποιημένων εκδόσεων μιας εργασίας για άλλους και την απαίτηση ότι οι ίδιες ελευθερίες συντηρούνται στις τροποποιημένες εκδόσεις. Το Copyleft είναι μια μορφή χορήγησης αδειών και μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να τροποποιήσει τα πνευματικά δικαιώματα για τις εργασίες όπως το λογισμικό υπολογιστών, τα έγγραφα, η μουσική, και η τέχνη. Αντίθετα με την άδεια copyright, ένας συντάκτης μπορεί μέσω της χορήγησης αδειών copyleft να δώσει, σε όποιον λαμβάνει ένα αντίγραφο, μια άδεια για την αναπαραγωγή, την αναπροσαρμογή ή την αναδιανομή της εργασίας εφ' όσον δεσμεύονται επίσης οποιαδήποτε αντίγραφα ή προσαρμογές από το ίδιο σχέδιο χορήγησης αδειών copyleft. Μια ευρέως χρησιμοποιούμενη, και δημιουργημένη πάνω στην φιλοσοφία του copyleft, άδεια είναι η GNU Generic Public License (GPL) (δείτε παλιότερο άρθρο σχετικά με την Open Source).
Ωστόσο, πολλές φορές υπάρχει η ανάγκη της χρησιμοποίησης ενός μοναδικού αρχείου, π.χ. ενός clip-art που θα αποτελεί το λογότυπο μιας εταιρείας. Σε τέτοιες περιπτώσεις αγοράζετε το αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης της εικόνας ως «προστατευμένης δικαιωμάτων». Στην ουσία πρόκειται για μια συμφωνία με τον δημιουργό ότι δεν θα πουληθεί το αρχείο σε οποιονδήποτε τρίτο για τον ίδιο σκοπό. Γίνεται αμέσως αντιληπτό ότι τα αρχεία αυτά θα είναι πολύ ακριβότερα από τα royalty-free, και η τιμή ποικίλλει από παράγοντες χρήσης.
Τελειώνοντας, και συνοψίζοντας, πριν την χρήση κάποιας φωτογραφίας εξασφαλίστε δικαίωμα χρήσης, ξεκαθαρίστε τον σκοπό για την χρήση της, ενημερωθείτε για τα δικαιώματα και τις άδειες χρήσεις που την διέπουν, και φυσικά όλα αυτά θα πρέπει να γίνουν ΠΡΙΝ την χρήση της.
Δημοσιευμένο στο τεύχος # 43 του περιοδικού ΓΡΑΦΙΣΤΑΣ
PNG (Portable Network Graphics)
Συγκρινόμενο με τα Jpeg & GIF, το σχήμα PNG υπερτερεί παρέχοντας μικρότερα σε μέγεθος αρχεία, υψηλής ποιότητας και διαφάνειας για χρήση στο διαδίκτυο. Το μόνο που πρέπει να κάνετε είναι να εκμεταλλευτείτε την δύναμή του.
Το σχήμα GIF υπήρξε για μεγάλο διάστημα η επιλογή των web designers. Λόγω του περιορισμού απεικόνισης 256 χρωμάτων γίνεται το ιδανικό σχήμα για εικόνες με solid χρώματα και κείμενο, όπως τα λογότυπα και τα line art αρχεία. Το JPEG είναι το σχήμα για φωτογραφίες ή οποιεσδήποτε εικόνες αποδίδοντας ένα ευρύ φάσμα χρώματος και των διαβαθμίσεων του. Από την άλλη το PNG είναι ένα σχήμα αρχείου το οποίο μπορεί να παραγάγει μικρότερα μεγέθη αρχείων από ένα GIF, με υψηλότερη ποιότητα από ένα JPEG και παράλληλα μπορεί να προσθέσει sophisticated transparency effects στην ιστοσελίδα σας.
Ξεκινώντας με τα βασικά, υπάρχουν δύο εκδόσεις του σχήματος: το PNG 8 και το PNG 32, το οποίο το Photoshop το ονομάζει PNG 24. Η κάθε έκδοση προσφέρει διαφορετική ποιότητα και συμπίεση αρχείου.
Το PNG 8 είναι ο αντικαταστάτης των αρχείων GIF, αφού το 8 αναφέρεται σε data bits οπότε μπορεί να αποδώσει 256 χρώματα. Ένα τέτοια αρχείο θα είναι μικρότερο από ένα αντίστοιχο gif και δεν μπορεί να είναι animated. Παρότι είναι καλύτερο σχήμα από το gif δεν έχει κατορθώσει να κερδίσει την εμπιστοσύνη των σχεδιαστών και ο λόγος είναι ότι το gamma μπορεί να αλλάξει κατά την εξαγωγή. Δηλαδή, αποθηκεύοντας το αρχείο, το χρώμα μπορεί να αλλάξει και σαν αποτέλεσμα θα έχει να μην ταιριάζει με το background της ιστοσελίδας. Το πρόβλημα εντοπίζεται στο πως το Photoshop μετατρέπει το χρώμα κατά την εξαγωγή. Με την έκδοση CS3 το πρόβλημα έχει σχεδόν εξαλειφθεί, αφού πλέον ενσωματώνεται το χρωματικό profile στο αρχείο. Αν χρησιμοποιείτε παλαιότερες εκδόσεις υπάρχου διαθέσιμα διάφορα plug-ins για την διόρθωση του προβλήματος.
Για μεγαλύτερη ποιότητα και λεπτομέρεια και απόδοση περισσότερων χαρακτηριστικών χρησιμοποιούμε το σχήμα PNG 32. Το PNG 32 μπορεί να αναπαραγάγει πλήρες το φάσμα των χρωμάτων ακριβώς όπως το σχήμα JPEG, αλλά χωρίς τα οπτικά artifacts που εισάγονται από την JPEG συμπίεση. Το μειονέκτημα είναι ότι τα αρχεία PNG 32 τείνουν να είναι πολύ μεγαλύτερα από τα αρχεία JPEG. Το μέγιστο πλεονέκτημα των αρχείων αυτών είναι η δυνατότητα απεικόνισης ALPHA διαφάνειας, δυνατότητα που δεν την έχουν ούτε τα GIF ούτε τα JPEG αρχεία. Το 32 αναφέρεται σε 24 bits χρώματος και 8 bits διαφάνειας ή αλλιώς A channel. Αυτή η δυνατότητα ‘ανοίγει’ ένα ευρύ φάσμα σχεδιαστικών effects τα οποία δεν μπορούν να επιτευχθούν με όποιο άλλο σχήμα αρχείου.
Το GIF και το PNG 8 έχουν μια βασική μορφή 1bit διαφάνειας. Αν τοποθετηθεί πάνω σε οποιοδήποτε χρώμα θα δημιουργήσει μια λεπτή γραμμή στην προσπάθεια του να αποδώσει την διαφάνεια. Το PNG 32, από την άλλη, υποστηρίζει την πραγματική διαφάνεια. Συντηρεί τις λεπτές σκιές, ή τις λεπτές επικαλύψεις αδιαφάνειας 50%, έτσι μπορείτε να τοποθετήσετε μια εικόνα PNG 32 πάνω από οποιοδήποτε χρώμα υποβάθρου και η διαφάνεια να παραμένει.
Τα περισσότερα προγράμματα επεξεργασίας εικόνας, όπως το Photoshop ή το Fireworks, επιτρέπουν τον καθορισμό της αδιαφάνειας (opacity, άλλο όνομα για την διαφάνεια) σε κάθε layer. Επιπλέον, σχεδιαστικά εργαλεία όπως τo brush tool δημιουργούν αρχεία με ποικίλη διαφάνεια, ειδικά στις άκρες. Παράλληλα παρέχουν την δυνατότητα δημιουργίας διαφάνειας σκιάς σε κείμενα. Από τις επιλογές αποθήκευσης του αρχείου βρείτε την κατάλληλη εξαγωγή για την υποστήριξη της διαφάνειας. Για παράδειγμα στα προγράμματα της Adobe επιλέγουμε File->Save for Web and Devices και επιλέγουμε το σχήμα αποθήκευσης. Στα προγράμματα που υποστηρίζουν την εξαγωγή σε PNG 24 & 32 προτιμότερο είναι να επιλέξουμε το σχήμα PNG 32. Μετά την εξαγωγή, το αρχείο είναι έτοιμο για χρήση στο web.
Η δυνατότητα απεικόνισης διαφάνειας οδήγησε στην δημιουργία ενός μεγάλου φάσματος effects στον σχεδιασμό ιστοσελίδων. Για παράδειγμα το Reflection effect απεικονίζεται άψογα σχεδόν σε όλους τους browsers. Μέχρι πριν λίγο καιρό ο Internet Explorer 6, αν και ο πιο διαδεδομένος browser, δεν υποστήριζε την απεικόνιση αρχείων PNG. Η Microsoft ενσωμάτωσε την υποστήριξη του σχήματος στον ΙΕ 7 και για τις παλιότερες εκδόσεις ενσωμάτωσε την χρήση φίλτρων για την καλύτερη δυνατή εμφάνιση. Για την ακρίβεια είναι μια δυνατότητα CSS μόνο για την Microsoft η οποία επιτρέπει την εισαγωγή ενός ειδικού effect σε κάποιο στοιχείο ή σε ολόκληρη την ιστοσελίδα. Είναι σχεδόν ειρωνικό browsers όπως ο Netscape, ο Mozilla ή ο Safari να υποστηρίζουν εγγενώς το PNG και ο ΙΕ 6 να υποστηρίζει ένα φίλτρο με το όνομα AlphaImageLoader για την εμφάνιση των αρχείων αυτών. Για την γρηγορότερη κάλυψη αυτής της ‘αδυναμίας’ αναπτύχθηκαν επίσης javascript-based εφαρμογές ώστε να υποχρεώνουν τον ΙΕ να εμφανίζει τα PNG αρχεία.
Δοκιμάστε, πειραματιστείτε και εκμεταλλευτείτε την δύναμη του PNG σχήματος. Δώστε στο διαδίκτυο πλούσια γραφικά σε χρώμα και ποιότητα με μικρού μεγέθους αρχεία τα οποία θα υποστηρίζουν πλήρως την διαφάνεια και θα κολακεύουν τις ιστοσελίδες σας.
Δημοσιευμένο στο τεύχος # 47 του περιοδικού ΓΡΑΦΙΣΤΑΣ
